Niespodziewane odkrycie w Szwajcarii. Spod ziemi wyłonił się rzymski amfiteatr
27 stycznia 2022, 05:49Podczas nadzoru archeologicznego nad budową nowej przystani dla Bazylejskiego Klubu Wioślarskiego w Kaiseraugst, odkryto ruiny rzymskiego amfiteatru. To drugi znany amfiteatr w kantonie Argowia i trzeci w Augusta Raurica, najstarszej znanej rzymskiej kolonii u brzegów Renu.. Colonia Augusta Rauracorum została założona w 44 roku p.n.e. przez Luciusa Munatiusa Plancusa w pobliżu siedzib galijskiego plemienia Rauraków, pokrewnych Helwetom.
Kto po prawej, kto po lewej? Co zdecydowało, którą stroną drogi jeździmy?
25 stycznia 2022, 18:14Po lewej czy po prawej stronie? Obecnie nie mamy tego dylematu i w większości krajów na świecie jeździmy po prawej. Jednak jeszcze niedawno liczba państw, w których obowiązywał ruch lewostronny była znacznie większa, niż obecnie. Po lewej stronie jeżdżono w Szwecji czy Danii, a w Austrii w pierwszej połowie XX wieku w części kraju obowiązywał ruch lewo-, a w części prawostronny. Teraz wszyscy Austriacy jeżdżą po prawej. Kto jednak ma rację i który sposób poruszania się jest bardziej właściwy czy uzasadniony?
Krytyczna edycja dzieł sposobem na zobaczenie w anachronicznej postaci Sienkiewicza na miarę XXI w.
24 stycznia 2022, 12:25Polscy specjaliści podejmą się opublikowania w opracowaniu krytycznym wszystkich udokumentowanych co do autorstwa utworów Henryka Sienkiewicza. Projektem pokieruje prof. Jolanta Sztachelska z Uniwersytetu w Białymstoku (UwB). Jak podkreślono w komunikacie prasowym uczelni, edycji poddana zostanie nowelistyka, powieści, podróżopisarstwo, publicystyka społeczna i literacka, pisma polityczne, wywiady, ankiety i inne utwory – poza korespondencją prywatną pisarza, która została opracowana i opublikowana.
Polsko-rosyjskie wykopaliska w syberyjskiej Dolinie Królów. Odkryto m.in. pochówek kobiety ze złotym pektorałem
17 stycznia 2022, 12:02W dużym kurhanie sprzed ok. 2,5 tys. lat polsko-rosyjski zespół archeologów odkrył szkielet ok. 50-letniej kobiety wyposażonej w ostatnią drogę. Znaleziono m.in. złoty pektorał. Stanowisko Chinge-Tey leży w Dolinie Turano-Ujukskiej w północnej Tuwie. Miejsce to bywa nazywane syberyjską Doliną Królów.
Piwo i narkotyki wykorzystywane do wzmacniania władzy elit w państwie Wari
13 stycznia 2022, 09:31Na terenie prekolumbijskich Andów w okresie formatywnym (900–300 p.n.e.) środki halucynogenne były często używane do wsparcia lokalnej polityki. W okresie horyzontu późnego (1450–1532) przywódcy Inków wykorzystywali masową konsumpcję alkoholu do wzmacniania swojej władzy. Do zmiany w roli używek doszło w okresie środkowego horyzontu (600–1000), gdy elity imperium Wari połączyły piwo uzyskiwane ze Schinus molle z halucynogenem z Anadenanthera colubrina.
Niezwykła rzymska osada odkryta na budowie szybkiej kolei w Anglii
13 stycznia 2022, 05:56Archeolodzy pracujący przy budowie brytyjskiej szybkiej kolei HS2 poinformowali o dokonaniu wyjątkowego odkrycia. W pobliżu wioski Chipping Warden w South Northamptonshire ponad 80 archeologów pracuje od 12 miesięcy na stanowisku, na którym – jak się okazało – istniała niezwykle interesująca wieś z epoki żelaza. Przez wieki była to nic nieznacząca miejscowość, która w IV wieku stała się nagle ważnym punktem handlowym z imponującą drogą o szerokości 10 metrów.
Polscy archeolodzy znaleźli w Omanie grę planszową sprzed 4000 lat
11 stycznia 2022, 06:53Gra planszowa sprzed 4000 lat, ślady produkcji metalurgicznej i wieża leżąca w obrębie prehistorycznej osady to tylko część odkryć, których dokonali naukowcy w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Dolinie Qumayrah w północnym Omanie. Uczeni z Polski i Omanu zajmowali się badaniem osadnictwa epoki brązu i żelaza na stanowiskach we wsi Ayn Bani Saidah.
Jak zważyć galaktyki na potrzeby największych przeglądów nieba?
11 stycznia 2022, 05:34NCBJ koordynuje polski udział w największym w dotychczasowej historii przedsięwzięciu astronomii obserwacyjnej. W polu widzenia teleskopu budowanego w Chile znajdzie się jednorazowo obszar 40-krotnie większy od tarczy Księżyca. Obserwacje zaplanowane na 10 lat dostarczą m.in. danych o obiektach zmiennych. Naukowcy z NCBJ z zespołu ASTROdust już dziś przygotowują algorytmy, które wzbogacą zestaw informacji pozyskanych z obserwacji.
Groby elity znad Morza Bałtyckiego na Półwyspie Sambia. Wzbogacili się na handlu bursztynem
7 stycznia 2022, 10:40W okręgu kaliningradzkim na półwyspie Sambia trwają prace archeologiczne w związku z budową tam autostrady. Archeolodzy skupili się na stanowisku Putilovo-2, gdzie znajduje się cmentarzysko. Jest ono znane od lat 60. XIX wieku, kiedy to znaleziono pierwsze przedmioty prezentowane przez Muzeum Starożytności Towarzystwa Pruskiego na Zamku Królewskim w Konigsbergu. Później jeszcze prowadzono tam niewielkie prace w roku 1873 i 1905.
Fale grawitacyjne pozwalają testować Ogólną Teorię Względności
19 grudnia 2021, 11:11Na podstawie najnowszych wyników badań z obserwatoriów fal grawitacyjnych LIGO/Virgo, naukowcy przeprowadzili testy Ogólnej Teorii Względności (OTW). Zgodność teorii Einsteina z danymi obserwacyjnymi testowano dziewięcioma różnymi metodami. Żadnych niezgodności nie stwierdzono. W badaniach brali udział polscy naukowcy z grupy Polgraw, w tym uczeni z NCBJ.
